Πώς μπορούμε να παρακινήσουμε την αλλαγή συμπεριφοράς;

Τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο, γνωρίζουμε κατά τη διάρκεια της ζωής μας ποικιλία χαρακτήρων και συμπεριφορών. Πώς μπορείς να παρακινήσεις ένα δικό σου άτομο να αλλάξει συμπεριφορά, όταν αυτή είναι δυσάρεστη στους γύρω αλλά κάνει κακό και στο ίδιο; 

Οι ψυχολόγοι τονίζουν ότι ο άνθρωπος δεν είναι ένα άβουλο πλάσμα. Έχει τη δυνατότητα να αποφασίζει και να επιλέγει με βάση τα προσωπικά του κριτήρια, με βάση τους στόχους και τις επιθυμίες του. Η συνήθεια όντως είναι δυνατή, αλλά η βούληση και η αποφασιστικότητα του ανθρώπου είναι ακόμα πιο δυνατές. Αρκεί να γνωρίζουμε πώς να τις ενεργοποιήσουμε. 

Εμείς διαμορφώνουμε συμπεριφορές 

Οι ειδικοί τονίζουν ότι εσύ δημιουργείς τη συμπεριφορά του άλλου. Ο τρόπος που κάποιος σου απαντά είναι απλώς μια αντίδραση του πώς συμπεριφέρεσαι απέναντί του. Κανένας δεν μπορεί και δεν πρέπει να πείθει τον άλλον για να αλλάξει ή να ακολουθήσει μια νέα συνήθεια. Ισχύει μάλλον το αντίθετο. Όσο προτρέπουμε τον σύντροφό μας, τα παιδιά μας, τους φίλους μας να ακολουθήσουν τον δικό μας δρόμο εξέλιξης, καταφέρνουμε να τους αποτρέπουμε.

Τι μπορούμε να κάνουμε 

Χωρίς φωνές, χωρίς κραυγές, απλά με τις καθημερινές αλλαγές στη συμπεριφορά μας, στον τρόπο που μιλάμε, επικοινωνούμε, κάνουμε τις δουλειές μας, στο πόσο πιο ικανοποιημένοι και πλήρεις αισθανόμαστε. Αυτό που φέρνει αποτελέσματα και τελικά χτίζει την εμπιστοσύνη των άλλων ώστε να καταλάβουν την αξία της αλλαγής μας, είναι απλά να συνεχίσουμε να εξελισσόμαστε εμείς οι ίδιοι.

Συμπεριφορές και αρνητικό συναίσθημα 

Οι επιστήμονες λένε ότι για να κατανοήσει κάποιος ότι η συμπεριφορά του είναι δυσάρεστη, πρέπει να τη συνδέσει με ένα αρνητικό συναίσθημα. Έτσι, θα καταλάβει ότι η συμπεριφορά του κάνει κακό, και μόνο έτσι θα το πάρει απόφαση να αλλάξει και να εξελιχθεί. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να προσπαθήσουμε να βοηθήσουμε κάποιον να κατανοήσει ότι αυτή συμπεριφορά προκαλεί ένα αρνητικό συναίσθημα. Μόνο τότε υπάρχει περίπτωση να αλλάξει.  

Ποια είναι τα όρια 

Πρέπει να εξετάσεις πολύ καλά τον λόγο που θες να βοηθήσεις κάποιον να αλλάξει, αν είναι τελείως ανιδιοτελή τα κίνητρα ή αν θες να το κάνεις για προσωπικό όφελος. Να κάνεις κάποιον να αλλάξει προς μια κατεύθυνση που ο ίδιος δεν έχει επιλέξει να ακολουθήσει δεν είναι μόνο απίθανο, είναι και χειριστικό μέχρι κάποιο σημείο. Παραβιάζει τα όρια του ατόμου που θέλεις να αλλάξει αφού είναι σαν τα του ορίζεις προς τα πού θα πάει και κυρίως για ποιο λόγο. 

Είναι σαν να προσπαθείς συνεχώς να ορίσεις σε κάποιον άλλο τι είναι σημαντικό για εκείνον, ενώ ο ίδιος δείχνει να μην δέχεται. Γιατί αν αποδεχόταν ότι είναι σημαντικό για εκείνον τότε τα πράγματα θα ήταν πολύ πιο ξεκάθαρα και για τους δύο σας.

Ουσιαστικά αναλαμβάνεις εσύ την ευθύνη της αλλαγής κάποιου άλλου και αυτό δεν είναι καθόλου υγιές. Πρώτον γιατί είναι πιεστικό και δεύτερον γιατί δεν γίνεται να ορίζεις σε κάποιον άλλο τι είναι σημαντικό για εκείνον. Αν καταλάβει ο ίδιος τι είναι σημαντικό τότε δεν πρόκειται να αναλάβει και την ευθύνη των αποφάσεών του.

Πώς θα αλλάξει; 

Για να αλλάξει ένα άτομο, πρέπει απαραίτητα να κατανοήσει πως η αλλαγή είναι δική του απόφαση, πως την επέλεξε και την ελέγχει. Πρέπει να μάθει πως οι επιτυχίες και οι αποτυχίες είναι δικές του και αποτέλεσμα των δικών του αποφάσεων και πράξεων. Μπορείς να του αναφέρεις τι βρίσκεται στο φάσμα των επιλογών του να κάνει, να τον βοηθήσεις να καταλάβει και να συνειδητοποιήσει πως ο ίδιος πιστεύει πως θα επηρεάσει θετικά την ζωή του η αλλαγή.

Αν μετά από αυτό δεν ακολουθήσει μια διαδικασία στόχων για να αλλάξει, τότε για τους δικούς του λόγους, είτε δεν θέλει είτε δεν μπορεί. Πόσες φορές έχεις ακούσει ανθρώπους γύρω σου να σου ζητούν συμβουλές για το πώς να αλλάξουν και εν τέλει να καταλήγουν στις ίδιες συμπεριφορές που τους έφεραν στη θέση από την οποία αρχικά ήθελαν να ξεφύγουν;

Συντάκτης: Ευαγγελία Μποζαντζόγλου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.